Prezentujemy Państwu wywiad z dr n. med Wojciechem Wołyńcem opublikowany w Biuletynie Morskim nr 2/2016 dotyczący Morskiej Służby Asysty Telemedycznej (Służby TMAS)

W związku z ostatnimi doniesieniami o możliwości zakażenia wirusem Zika u polskich obywateli, Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej przedstawia najważniejsze informacje i zalecenia dotyczące aktualnej epidemii.

1. Zakażenie wirusem Zika przenosi się PRZEDE WSZYSTKIM przez komary Aedes aegypti i Aedes albopictus. Komary te występują głównie w rejonach tropikalnych, w Europie – na południu kontynentu (dotyczy tylko Aedes albopictus). W Polsce te komary nie występują, w związku z tym nie ma możliwości epidemii o szerokim zasięgu, ponieważ nie ma wektora (przenosiciela) wirusa. Osoba zakażona nie jest groźna dla otoczenia codziennych kontaktach (np. w autobusie, podając rękę, jedząc wspólnie posiłek)!
2. Inne, istotne jednak rzadkie drogi transmisji wirusa to droga seksualna i najpewniej poprzez transfuzje krwi. Ponadto zakażone matki mogą przenieść zakażenie na płód. Największym problemem medycznym w obecnej epidemii jest związek zakażenia matki z wadami wrodzonymi u dziecka
3. Nie ma szczepionki ani leków profilaktycznych, które zapobiegają zakażeniu
4. Główne objawy zakażenia są zwykle łagodne i mijają samoistnie. Tylko 20% osób zakażonych ma jakiekolwiek objawy, pozostałe 80% jest bezobjawowych. Objawy obejmują gorączkę, wysypkę, bóle stawów oraz zapalenie spojówek, niekiedy bóle mięśni i głowy. Objawy występują kilka dni po zakażeniu i trwają zwykle do tygodnia. Klinicznie pacjent może mieć takie same objawy w przebiegu zakażenia wirusem Zika, dengi czy w zarażeniu malarią. W związku z określonym okresem inkubacji, objawy po tygodniach czy miesiącach od ekspozycji (np. pobytu w kraju, gdzie jest epidemia zakażeń Zika) nie będą świadczyły o aktualnej chorobie. Po przechorowaniu wirus prawdopodobnie pozostawia odporność
5. Zapobieganie zakażeniu polega przede wszystkim na ochronie przed ukłuciami owadów w rejonach gdzie choroba występuje. Aktualnie jest to Ameryka Południowa, Środkowa, 1 rejon w USA – Miami oraz Papua Nowa Gwinea.
6. Diagnostyka zakażenia odbywa się poprzez badania serologiczne (poziomu przeciwciał), jednak mają one swoje istotne ograniczenia – na przykład wyniki fałszywie dodatnie. Dostępne są m.in. w PZH w Warszawie i niektórych laboratoriach w Polsce, na przykład. w grupie ALAB. Dokładnym badaniem próbek krwi czy nasienia jest badanie metodą PCR.
7. Zalecenia CDC dla podróżujących dotyczące postępowania w przypadku planowania ciąży, w zależności od płci czy tylko ekspozycji (przebywania w rejonie epidemii) lub przechorowania na Zikę, są następujące:

Prawdopodobna ekspozycja podczas podróży lub kontakt seksualny bez prezerwatywy z mężczyzną zakażonym wirusem Zika:
	Kobiety	Mężczyźni
Zakażenie objawowe	Czekać 8 tygodni od objawów	Czekać 6 miesięcy od objawów
Nie było objawów	Czekać 8 tygodni od ekspozycji	Czekać 8 tygodni od ekspozycji

8. Proponowany czas wstrzemięźliwości lub zalecanych kontaktów z użyciem prezerwatywy opiera się na okresie wykazanej obecności materiału genetycznego wirusa w nasieniu. W związku z prewencją transmisji seksualnej w Polsce, należy stosować powyższe ramy czasowe
9. W przypadku wątpliwości, wszelkie dalsze informacje znajdują się na stronie http://who.int/emergencies/zika-virus/en/ lub http://www.cdc.gov/zika/index.html. Na tych stronach są też wszelkie rekomendacje dla położników prowadzących ciążę zakażonej wirusem Zika matki
10. Uprzejmie informujemy, że z uwagi na poszanowanie prawa pacjentów do zachowania w tajemnicy informacji ich dotyczących oraz w związku z obowiązkiem przestrzegania tajemnicy lekarskiej, personel UCMMiT nie przekazuje mediom żadnych danych związanych z osobami, którym udzielane są świadczenia zdrowotne.